Postanowienie nº Z.U. 2012 / 8A / 101 of Trybunału Konstytucyjnego (Polska), September 26, 2012

• Judge: Piotr Tuleja
• Resolution Date: September 26, 2012
• Issuing Organization: Trybunału Konstytucyjnego (Polska)

101/8/A/2012

POSTANOWIENIE

z dnia 26 września 2012 r.

Sygn. akt K 18/12

Trybunal Konstytucyjny w skladzie:

Andrzej Wróbel - przewodniczący

Zbigniew Cieślak

Maria Gintowt-Jankowicz

Piotr Tuleja - sprawozdawca

Slawomira Wronkowska-Jaśkiewicz,

po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 26 września 2012 r., wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o zbadanie zgodności:

art. 491 zdanie drugie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spóldzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116,

ze zm.) z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3, z art. 32 w związku z

art. 2 oraz z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417, z 2009 r. Nr 56, poz. 459 i Nr 178, poz. 1375, z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1307 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654) umorzyć postępowanie ze względu na zbędność wydania wyroku.

UZASADNIENIE

I

1. Rzecznik Praw Obywatelskich pismem z 26 marca 2012 r. zwrócil się do Trybunalu Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności art. 491 zdanie drugie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spóldzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116, ze zm.; dalej: ustawa o spóldzielniach) z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3, z art. 32 w związku z art. 2 oraz z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

   1.1. W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich, ustawodawca, nakladając na spóldzielnię mieszkaniową obowiązek pokrycia kosztów postępowania toczącego się na podstawie art. 491 ustawy o spóldzielniach, naruszyl art. 45 ust. 1 Konstytucji; odszedl od zasady odpowiedzialności za wynik sprawy i wylączyl zastosowanie zasady sluszności, winy i kompensaty, zapewniających prawo do sprawiedliwej procedury. Ograniczenie dostępu do sądu przejawia się w nadmiernie wysokim ryzyku ekonomicznym, wywolanym zarówno zasadami, wedle których ksztaltuje się ostatecznie obowiązek ponoszenia kosztów postępowania, jak i samym wygórowanym poziomem kosztów. Obowiązek

   2

   poniesienia tych kosztów przez spóldzielnię, bez względu na wynik sprawy, stanowi istotną barierę ekonomiczną dla jednej ze stron postępowania.

   W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich, istotna ingerencja ustawodawcy w prawo do sądu nie znajduje usprawiedliwienia ani w regulacji art. 75 Konstytucji, ani też w wartościach wymienionych w art. 31 ust. 3 Konstytucji. W szczególności ingerencji tej nie uzasadnia potrzeba ochrony praw innych osób (tych, które dochodzą realizacji roszczenia o przeniesienie przez spóldzielnię prawa wlasności lokalu spóldzielczego). Nie bez znaczenia w tym kontekście jest również okoliczność, że zakwestionowana regulacja, stanowiąc z jednej strony znaczne ulatwienie realizacji sądowego dochodzenia roszczenia o przeniesienie wlasności lokalu spóldzielczego, z drugiej strony może sprzyjać kierowaniu do sądu pozwów bez dokonania rzetelnej i obiektywnej oceny zasadności roszczenia oraz ryzyka procesowego.

   1.2. Zdaniem wnioskodawcy, w myśl art. 32 Konstytucji żadne kryterium nie może stanowić podstawy różnicowań niesprawiedliwych, dyskryminujących określone podmioty. W odniesieniu do regulacji postępowania cywilnego wspólną cechą uzasadniającą równe traktowanie jest przymiot strony postępowania. Zasada równości powinna być zachowana w obrębie dwóch grup: stron przegrywających sprawę przed sądem oraz stron wygrywających sprawę przed sądem. Tymczasem art. 491 zdanie drugie ustawy o spóldzielniach wprowadza istotne zróżnicowanie, które nie znajduje uzasadnienia w wartościach...