Postanowienie nº Z.U. 2012 / 6A / 72 of Trybunału Konstytucyjnego (Polska), June 26, 2012

• Judge: Stanislaw Biernat
• Resolution Date: June 26, 2012
• Issuing Organization: Trybunału Konstytucyjnego (Polska)

72/6/A/2012

POSTANOWIENIE

z dnia 26 czerwca 2012 r.

Sygn. akt K 8/12

Trybunal Konstytucyjny w skladzie:

Andrzej Rzepliński - przewodniczący

Stanislaw Biernat - sprawozdawca

Zbigniew Cieślak

Maria Gintowt-Jankowicz

Miroslaw Granat

Wojciech Hermeliński

Adam Jamróz

Marek Kotlinowski

Teresa Liszcz

Malgorzata Pyziak-Szafnicka

Stanislaw Rymar

Piotr Tuleja

Slawomira Wronkowska-Jaśkiewicz

Andrzej Wróbel

Marek Zubik,

po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 26 czerwca 2012 r., wniosku Krajowej Rady Sądownictwa o zbadanie zgodności:

1) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 203, poz. 1192) z art. 2 w związku z art. 7 oraz art. 119 ust. 1 i art. 186 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

2) art. 1 pkt 4 i 5 ustawy powolanej w punkcie 1, w zakresie dotyczącym nadania nowego brzmienia art. 9 i dodania art. 9a w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.), z art. 10 ust. 1 i art. 173 Konstytucji,

3) art. 1 pkt 13 ustawy powolanej w punkcie 1, w zakresie dotyczącym nadania nowego brzmienia art. 20 ustawy z 27 lipca 2001 r. powolanej w punkcie 2, z art. 176 ust. 2 w związku z art. 180 ust. 1, 2 i 5 Konstytucji, a także z art. 6 Konwencji o ochronie praw czlowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, ze zm.),

4) art. 1 pkt 14 lit. d ustawy powolanej w punkcie 1, w zakresie dotyczącym nadania nowego brzmienia § 3 w art. 21 ustawy z 27 lipca 2001 r. powolanej w punkcie 2, z art. 2, art. 10 ust. 1 i art. 173 Konstytucji,

5) art. 1 pkt 15 lit. a ustawy powolanej w punkcie 1, w zakresie dotyczącym nadania nowego brzmienia § 1 w art. 22 ustawy z 27 lipca 2001 r. powolanej w punkcie 2, z art. 2, art. 10 ust. 1 i art. 173 Konstytucji,

2

6) art. 1 pkt 21 ustawy powolanej w punkcie 1, w zakresie dotyczącym dodania art. 31a § 1 pkt 1, 3 i 4 w ustawie z 27 lipca 2001 r. powolanej w punkcie 2, z art. 2, art. 10 ust. 1 i art. 173 Konstytucji,

7) art. 1 pkt 24 ustawy powolanej w punkcie 1, w zakresie dotyczącym dodania w ustawie z 27 lipca 2001 r. powolanej w punkcie 2 art. 32b § 1 i 3 oraz art. 32c § 1 i 2, z art. 2, art. 10 ust. 1 i art. 173 Konstytucji,

8) art. 1 pkt 31 ustawy powolanej w punkcie 1, w zakresie dotyczącym dodania w ustawie z 27 lipca 2001 r. powolanej w punkcie 2 art. 37g § 5 oraz art. 37h § 2, 3 i 4, z art. 10 ust. 1 i art. 173 Konstytucji,

9) art. 1 pkt 60 ustawy powolanej w punkcie 1, w zakresie dotyczącym dodania w ustawie z 27 lipca 2001 r. powolanej w punkcie 2 art. 106c, z art. 2, art. 10 ust. 1 i art. 178 ust. 1 Konstytucji, a w zakresie dotyczącym dodania art. 106e, z art. 2, art. 10 ust. 1, art. 92 ust. 1 i art. 178 ust. 1 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417, z 2009 r. Nr 56, poz. 459 i Nr 178, poz. 1375, z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1307 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654) umorzyć postępowanie.

UZASADNIENIE

I

1.1. Krajowa Rada Sądownictwa (dalej także: KRS lub wnioskodawca), na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 186 ust. 2 Konstytucji, wystąpila z wnioskiem do Trybunalu Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją calej ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 203, poz. 1192; dalej: ustawa nowelizująca) z uwagi na naruszenie procedury legislacyjnej, wedlug której ustawa zostala uchwalona. Wnioskodawca zarzuca, że pierwsze czytanie ustawy zostalo przeprowadzone na posiedzeniu komisji sejmowej zamiast na posiedzeniu plenarnym Sejmu, przez co doszlo do naruszenia art. 37 ust. 2 uchwaly Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. - Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M. P. z 2009 r. Nr 5, poz. 47, ze zm.), a w konsekwencji do naruszenia art. 2 w związku z art. 7 i art. 119 ust. 1 Konstytucji. Ponadto wnioskodawca zarzuca brak formalnego zaopiniowania przez Krajową Radę Sądownictwa projektu ustawy w postaci, którą Rada Ministrów przedlożyla Sejmowi, przez co doszlo do naruszenia art. 2 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz. U. Nr 100, poz. 1082, ze zm.), a w konsekwencji do naruszenia art. 2 w związku z art. 7 i art. 186 ust. 1 Konstytucji.

1.2. Niezależnie od zarzutu naruszenia trybu ustawodawczego, wnioskodawca zaskarżyl szereg przepisów ustawy nowelizującej, wskazanych w petitum stanowiska. W opinii KRS, art. 1 pkt 4 i 5 ustawy nowelizującej, w zakresie nadania nowego brzmienia art. 9 i dodania art. 9a ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.; dalej: p.u.s.p.), jest niezgodny z art. 10 ust. 1 i art. 173 Konstytucji. Zdaniem wnioskodawcy, kwestionowane przepisy rozszerzają

3

kompetencje nadzorcze Ministra Sprawiedliwości, tj. organu wladzy wykonawczej, przy jednoczesnym pozbawieniu uprawnień prezesów sądów w zakresie nadzoru administracyjnego nad dzialalnością sądów, o której mowa w art. 8 pkt 1 p.u.s.p.

1.3. Zdaniem wnioskodawcy, art. 1 pkt 13 ustawy nowelizującej, w zakresie nadania nowego brzmienia art. 20 p.u.s.p., jest niezgodny z art. 176 ust. 2 w związku z art. 180 ust. 1, 2 i 5 Konstytucji, a także z art. 6 Konwencji o ochronie praw czlowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993

r. Nr 61, poz. 284, ze zm.; dalej: Konwencja). KRS kwestionuje upoważnienie Ministra Sprawiedliwości do tworzenia i znoszenia sądów oraz ustalania ich siedzib i obszarów wlaściwości, a także dokonywania zmian w zakresie spraw przekazanych do rozpoznawania sądom, w drodze aktu podustawowego, tj. rozporządzenia, wydawanego po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa. Zdaniem KRS, ustrój i wlaściwość sądów oraz postępowanie przed sądami powinna określać ustawa.

1.4. KRS zarzuca, że art. 1 pkt 14 lit. d ustawy nowelizującej, w zakresie nadania nowego brzmienia art. 21 § 3 p.u.s.p., jest niezgodny z art. 2, art. 10 ust. 1 i art. 173 Konstytucji. Zdaniem wnioskodawcy, kwestionowany przepis ogranicza uprawnienia prezesa sądu do kierowania podleglym mu dyrektorem sądu, w szczególności pozbawiając go możliwości wydawania dyrektorowi sądu poleceń, dotyczących jego kompetencji określonych w nowym art. 31a § 1 pkt 1-3 i 5 p.u.s.p.

1.5. W ocenie wnioskodawcy, art. 1 pkt 15 lit. a ustawy nowelizującej, w zakresie nadania nowego brzmienia art. 22 § 1 p.u.s.p., jest niezgodny z art. 2, art. 10 ust. 1 i art. 173 Konstytucji. Kwestionowany przepis pozbawia prezesa sądu kompetencji w zakresie dzialalności administracyjnej sądu, określonej w art. 8 pkt 1 p.u.s.p., powierzając je dyrektorowi sądu nadzorowanemu w tej dziedzinie przez organ wladzy wykonawczej Ministra Sprawiedliwości.

1.6. KRS wniósl o stwierdzenie niezgodności art. 1 pkt 21 ustawy nowelizującej, w zakresie dodania art. 31a § 1 pkt 1, 3 i 4 p.u.s.p., z art. 2, art. 10 ust. 1 i art. 173 Konstytucji. Zdaniem wnioskodawcy, kwestionowany przepis przyznaje dyrektorowi sądu, nadzorowanemu przez Ministra Sprawiedliwości, kompetencje do kierowania dzialalnością administracyjną sądu, określoną w art. 8 pkt 1 p.u.s.p., a także nadaje dyrektorowi sądu status zwierzchnika slużbowego wobec pracowników sądu (z wylączeniem sędziów, referendarzy sądowych oraz asystentów sędziów), pomijając w tym zakresie uprawnienia prezesa sądu.

1.7. Zdaniem wnioskodawcy, art. 1 pkt 24 ustawy nowelizującej, w zakresie dodania art. 32b § 1 i 3 oraz art. 32c § 1 i 2 p.u.s.p., jest niezgodny z art. 2, art. 10 ust. 1 i art. 173 Konstytucji. KRS zarzuca, że w kwestionowanych przepisach przewidziano jedynie fakultatywne, a nie obligatoryjne odwolanie dyrektora sądu przez Ministra Sprawiedliwości, w razie negatywnej opinii zgromadzenia ogólnego sędziów sądu apelacyjnego sprawozdania dyrektora z dzialalności sądów w zakresie powierzonych mu zadań oraz wniosku prezesa sądu związanego z naruszeniem przez dyrektora sądu obowiązków. Kwestionowane przepisy nie przewidują żadnych uprawnień prezesa sądu w zakresie wynagradzania dyrektora sądu, wyposażając w takie...