Wyrok nº Z.U. 2012 / 7A / 82 of Trybunału Konstytucyjnego (Polska), July 18, 2012

• Judge: Adam Jamróz
• Resolution Date: July 18, 2012
• Issuing Organization: Trybunału Konstytucyjnego (Polska)

82/7/A/2012

WYROK

z dnia 18 lipca 2012 r.

Sygn. akt K 14/12*

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

Trybunal Konstytucyjny w skladzie:

Andrzej Rzepliński - przewodniczący

Stanislaw Biernat

Zbigniew Cieślak

Maria Gintowt-Jankowicz

Miroslaw Granat

Wojciech Hermeliński

Adam Jamróz - sprawozdawca

Malgorzata Pyziak-Szafnicka

Stanislaw Rymar

Piotr Tuleja

Slawomira Wronkowska-Jaśkiewicz

Marek Zubik,

protokolant: Krzysztof Zalecki,

po rozpoznaniu, z udzialem wnioskodawcy oraz Sejmu i Prokuratora Generalnego, na rozprawie w dniu 18 lipca 2012 r., wniosku grupy poslów o zbadanie zgodności:

1) art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499), w brzmieniu obowiązującym od 31 maja 2001 r. do 1 sierpnia 2011 r., z art. 2, art. 21 ust. 1 i 2, art. 31 ust. 3 oraz art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

2) art. 113 ust. 1 ustawy powolanej w punkcie 1, w brzmieniu obowiązującym od 31 maja 2001 r. do 1 sierpnia 2011 r., z art. 2, art. 21 ust. 1 i 2, art. 31 ust. 3 oraz art. 64 ust. 3 Konstytucji,

3) art. 113 ust. 2 ustawy powolanej w punkcie 1, w brzmieniu obowiązującym od 31 maja 2001 r. do 1 sierpnia 2011 r., z art. 21 ust. 1 i 2, art. 31 ust. 3, art. 32 oraz art. 64 ust. 3 Konstytucji,

4) art. 36a ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857, ze zm.), w brzmieniu obowiązującym od 31 maja 2001 r. do dnia dzisiejszego, z art. 31 ust. 3 oraz art. 32 Konstytucji,

5) art. 127 ust. 1 ustawy powolanej w punkcie 1, w brzmieniu obowiązującym od 31 maja 2001 r. do 9 sierpnia 2002 r., z art. 2, art. 11 ust. 1, art. 21 ust. 1 i 2, art. 31 ust. 3, art. 42 ust. 1 i 3, art. 46 oraz art. 64 ust. 3 Konstytucji,

* Sentencja zostala ogloszona dnia 24 lipca 2012 r. w Dz. U. z 2012 r. poz. 849.

2

6) art. 127 ust. 1 ustawy powolanej w punkcie 1, w brzmieniu obowiązującym od 10 sierpnia 2002 r. do 1 sierpnia 2011 r., z art. 2, art. 11 ust. 1, art. 21 ust. 1 i 2, art. 31 ust. 3, art. 42 ust. 1 i 3, art. 46 oraz art. 64 ust. 3 Konstytucji,

7) art. 126 ust. 1 i 2 ustawy powolanej w punkcie 1, w brzmieniu obowiązującym od 31 maja 2001 r. do 1 stycznia 2002 r., z art. 2, art. 11 ust. 1, art. 21 ust. 1 i 2, art. 31 ust. 3, art. 42 ust. 1 i 3, art. 46 oraz art. 64 ust. 3 Konstytucji,

8) art. 130 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.

21. Nr 21, poz. 112, ze zm.) z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji,

    9) art. 110 § 7 zdanie drugie ustawy powolanej w punkcie 8 z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji,

    10) art. 495 § 2 pkt 1 ustawy powolanej w punkcie 8 z art. 2, art. 31 ust. 3 oraz art. 42 ust. 1 Konstytucji,

    11) art. 24 ust. 1-5 ustawy powolanej w punkcie 4 z art. 22 w związku z art. 31 ust. 3, art. 21 ust. 1 oraz art. 64 ust. 3 Konstytucji,

    12) art. 218 § 2 zdanie drugie ustawy powolanej w punkcie 8 z art. 99 ust. 1 i 2 w związku z art. 77 ust. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji,

    o r z e k a:

    1. Art. 36a ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz.

21. z 2011 r. Nr 155, poz. 924) jest zgodny z art. 31 ust. 3 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

    2. Art. 24 ust. 1-5 ustawy powolanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 21 ust. 1 oraz art. 22 Konstytucji.

    3. Art. 218 § 2 zdanie drugie ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112, Nr 26, poz. 134, Nr 94, poz. 550, Nr 102, poz. 588, Nr 134, poz. 777, Nr 147, poz. 881, Nr 149, poz. 889, Nr 171, poz. 1016 i Nr 217, poz. 1281), w zakresie postanowienia Państwowej Komisji Wyborczej w sprawach, o których mowa w art. 215 § 4 tej ustawy, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 77 ust. 2 oraz w związku z art. 99 ust. 1 i 2 Konstytucji.

    4. Art. 495 § 2 pkt 1 ustawy powolanej w punkcie 3 jest zgodny z art. 42 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

       Ponadto p o s t a n a w i a:

       na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417, z 2009 r. Nr 56, poz. 459 i Nr 178, poz. 1375, z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1307 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654) umorzyć postępowanie w pozostalym zakresie.

       UZASADNIENIE

       I

       3

    1. W piśmie z 1 lutego 2012 r. grupa poslów na Sejm VII kadencji wniosla o zbadanie zgodności:

       - art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2001 r. Nr 46, poz. 499; dalej: ordynacja), w brzmieniu obowiązującym od 31 maja 2001 r. do 1 sierpnia 2011 r., z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji;

       - art. 113 ust. 1 ordynacji, w brzmieniu obowiązującym od 31 maja 2001 r. do 1 sierpnia 2011 r., z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji;

       - art. 113 ust. 2 ordynacji, w brzmieniu obowiązującym od 31 maja 2001 r. do 1 sierpnia 2011 r., z art. 31 ust. 3 i art. 32 Konstytucji;

       - art. 36a ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857, ze zm.; dalej: ustawa o partiach), w brzmieniu obowiązującym od 31 maja 2001 r. (dzień wejścia w życie wskazanego przepisu) do dnia dzisiejszego, z art. 31 ust. 3 i art. 32 Konstytucji;

       - art. 127 ust. 1 ordynacji, w brzmieniu obowiązującym od 31 maja 2001 r. do 9 sierpnia 2002 r., z art. 31 ust. 3, art. 11 ust. 1, art. 2, art. 42 ust. 1 i ust. 3 oraz art. 46 Konstytucji;

       - art. 127 ust. 1 ordynacji, w brzmieniu obowiązującym od 10 sierpnia 2002 r. do 1 sierpnia 2011 r., z art. 31 ust. 3, art. 11 ust. 1, art. 2, art. 42 ust. 1 i 3 oraz art. 46 Konstytucji;

       - art. 126 ust. 1 i 2 ordynacji, w brzmieniu obowiązującym od 31 maja 2001 r. do 1 stycznia 2002 r., z art. 31 ust. 3, art. 11 ust. 1, art. 2, art. 42 ust. 1 i 3 oraz art. 46 Konstytucji;

       - art. 130 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112, ze zm.; dalej: kodeks wyborczy) z art. 31 ust. 3 Konstytucji;

       - art. 110 § 7 zdanie drugie kodeksu wyborczego z art. 31 ust. 3 Konstytucji;

       - art. 495 § 2 pkt 1 kodeksu wyborczego z art. 31 ust. 3 i art. 42 Konstytucji;

       - art. 24 ust. 1-5 ustawy o partiach z art. 22 w związku z art. 31 ust. 3, art. 21 ust. 1 oraz art. 64 ust. 3 Konstytucji;

       - art. 218 § 2 zdanie drugie kodeksu wyborczego, z art. 99 ust. 1 i 2 w związku z art. 77 ust. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji.

       Zarządzeniem Prezesa Trybunalu Konstytucyjnego z 8 lutego 2012 r., wnioskodawca zostal wezwany do uzupelnienia braków formalnych wniosku przez wyjaśnienie rozbieżności między wzorcami kontroli wskazanymi w petitum wniosku a wzorcami kontroli wskazanymi w uzasadnieniu wniosku i wzorcami, które zostaly faktycznie uzasadnione, w zakresie zarzutu niezgodności z Konstytucją art. 113 ust. 2, art. 127 ust. 1, art. 126 ust. 1 i 2 ordynacji, art. 36a ust. 3 i ustawy o partiach politycznych oraz art. 495 § 2 pkt 1 kodeksu wyborczego.

       W piśmie procesowym z 20 lutego 2012 r. wnioskodawca, uzupelniając braki formalne wniosku, wyjaśnil, że wnosi o zbadanie zgodności:

       1) art. 113 ust. 2 ordynacji, w brzmieniu obowiązującym do 1 sierpnia 2011 r., z art. 31 ust. 3 i art. 32 Konstytucji; w uzasadnieniu wniosku omylkowo oznaczono wzorzec kontroli jako art. 31 ust. 1 Konstytucji, podczas gdy powinno być: art. 31 ust. 3 Konstytucji; wnioskodawca wyjaśnil ponadto, że rezygnuje z podnoszenia, niewskazanego w petitum wniosku, zarzutu niezgodności art. 113 ust. 2 ordynacji z art. 2 Konstytucji;

       2) art. 36a ust. 3 ustawy o partiach z art. 31 ust. 3 i art. 32 Konstytucji; w uzasadnieniu wniosku omylkowo oznaczono wzorzec kontroli jako art. 31 ust. 1 Konstytucji, podczas gdy powinno być: art. 31 ust. 3 Konstytucji.

       4

       3) art. 127 ust. 1 ordynacji, w brzmieniu obowiązującym od 31 maja 2001 r. do dnia 9 sierpnia 2002 r., z art. 31 ust. 3, art. 11 ust. 1, art. 2, art. 42 ust. 1 i ust. 3 oraz art.

       46 Konstytucji;

       4) art. 126 ust. 1 i 2 ordynacji, w brzmieniu obowiązującym od 31 maja 2001 r. do 1 stycznia 2002 r., z art. 31 ust. 3, art. 11 ust. 1, art. 2, art. 42 ust. 1 i 3 oraz art. 46 Konstytucji; w uzasadnieniu wniosku omylkowo oznaczono wzorzec kontroli jako art. 31 ust. 1 Konstytucji zamiast art. 31 ust. 3 Konstytucji;

       5) art. 495 § 2 pkt 1 kodeksu wyborczego z art. 31 ust. 3 i art. 42 ust. 1 Konstytucji.

       Wnioskodawca w pierwszej kolejności odniósl się do kwestii formalnych, uzasadniając konieczność merytorycznego zbadania przez Trybunal Konstytucyjny art. 111 ust. 1, art. 113 ust. 1 i ust. 2, art. 126 ust. 1 i 2 i art. 127 ust. 1 ordynacji, mimo formalnego uchylenia ich mocy obowiązującej. Wnioskodawca przypomnial, że zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o Trybunale), Trybunal umarza na posiedzeniu niejawnym postępowanie w sytuacji, gdy akt normatywny w zakwestionowanym zakresie utracil moc obowiązującą przed wydaniem orzeczenia. Przepisu tego nie stosuje się jednak, jeżeli wydanie orzeczenia o akcie normatywnym, który utracil moc obowiązującą przed wydaniem orzeczenia, jest konieczne dla ochrony konstytucyjnych wolności i praw.

       Wnioskodawca wyjaśnil, że zarzucając naruszenie art. 111 ust. 1 i art. 113 ust. 2 ordynacji, Państwowa Komisja Wyborcza uchwalą z 28 lutego 2002 r. odrzucila sprawozdanie wyborcze Polskiego Stronnictwa Ludowego i zlożyla wniosek o orzeczenie przez sąd przepadku korzyści majątkowych wobec komitetu wyborczego tej partii. Sąd Apelacyjny w Warszawie, I Wydzial Cywilny postanowieniem z 11 sierpnia 2009 r., sygn. akt I ACa 378/09, orzekl przepadek korzyści majątkowych w kwocie 9 422 255, 84 zl, przyjętych przez Komitet Wyborczy Polskiego Stronnictwa Ludowego. Wnioskodawca wskazal ponadto, że obecnie prowadzone jest przeciwko tej partii postępowanie zmierzające do wyegzekwowania przepadku powyższych korzyści. 5 stycznia 2012 r. Minister Finansów wydal decyzję FR6/6203/1/MOS/09/12/BMI9-13982 o...