Wyrok nº Z.U. 2012 / 7A / 78 of Trybunału Konstytucyjnego (Polska), July 11, 2012

• Judge: Andrzej Rzepliński
• Resolution Date: July 11, 2012
• Issuing Organization: Trybunału Konstytucyjnego (Polska)

78/7/A/2012

WYROK

z dnia 11 lipca 2012 r.

Sygn. akt K 8/10*

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

Trybunal Konstytucyjny w skladzie:

Stanislaw Biernat - przewodniczący

Zbigniew Cieślak

Maria Gintowt-Jankowicz

Wojciech Hermeliński

Adam Jamróz

Marek Kotlinowski

Teresa Liszcz

Malgorzata Pyziak-Szafnicka

Stanislaw Rymar

Andrzej Rzepliński - sprawozdawca

Piotr Tuleja

Slawomira Wronkowska-Jaśkiewicz

Andrzej Wróbel

Marek Zubik,

protokolant: Grażyna Szalygo,

po rozpoznaniu, z udzialem wnioskodawcy oraz Sejmu i Prokuratora Generalnego, na rozprawie w dniu 28 czerwca 2012 r., wniosku Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o zbadanie zgodności:

ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach dzialkowych (Dz. U.

Nr 169, poz. 1419, ze zm.) z art. 2, art. 21 ust. 1, art. 31 ust. 3, art. 32, art.

58 ust. 1 oraz art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

lub alternatywnie o zbadanie zgodności:

1) art. 6 ustawy o rodzinnych ogrodach dzialkowych z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji,

2) art. 10 ust. 1 ustawy o rodzinnych ogrodach dzialkowych z art. 2, art.

32 oraz art. 21 ust. 1 Konstytucji,

3) art. 13 ust. 1 ustawy o rodzinnych ogrodach dzialkowych z art. 2, art. 32 oraz art. 58 ust. 1 Konstytucji,

4) art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o rodzinnych ogrodach dzialkowych z art. 2, art. 31 ust. 1 i 3, art. 32 oraz art. 58 ust. 1 Konstytucji,

5) art. 17 ust. 2 ustawy o rodzinnych ogrodach dzialkowych z art. 2, art. 21, art. 64 ust. 3 oraz art. 165 ust. 1 Konstytucji,

6) art. 18 ustawy o rodzinnych ogrodach dzialkowych w zakresie, w jakim uzależnia likwidację rodzinnego ogrodu dzialkowego w okresie

* Sentencja zostala ogloszona dnia 20 lipca 2012 r. w Dz. U. z 2012 r. poz. 837.

2

wegetacji roślin od zgody Polskiego Związku Dzialkowców, z art. 21, art. 64 ust. 3 oraz art. 165 ust. 1 Konstytucji,

7) art. 19 i art. 20 ustawy o rodzinnych ogrodach dzialkowych z art. 2, art. 21 oraz art. 167 ust. 4 Konstytucji,

8) art. 24 ustawy o rodzinnych ogrodach dzialkowych z art. 2, art. 21 ust. 2, art. 31 ust. 3, art. 64 ust. 2 i 3 oraz art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji,

9) art. 30 ust. 1 ustawy o rodzinnych ogrodach dzialkowych z art. 2, art. 31 ust. 1 i 3, art. 32 oraz art. 58 ust. 1 Konstytucji,

10) art. 31 ust. 1 ustawy o rodzinnych ogrodach dzialkowych z art. 58 ust. 1 Konstytucji,

o r z e k a:

I

1. Art. 6 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach dzialkowych (Dz. U. Nr 169, poz. 1419, z 2006 r. Nr 220, poz. 1600 oraz z 2008 r. Nr 201, poz. 1237 i Nr 223, poz. 1475) jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Art. 9 ustawy powolanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim wśród innych niż Skarb Państwa i samorząd terytorialny podmiotów będących wlaścicielami gruntów, na których mogą być zakladane rodzinne ogrody dzialkowe wymienia tylko jedną organizację zrzeszającą dzialkowców, jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

3. Art. 10 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2, art. 21 ust. 1 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

4. Art. 13 ust. 1 ustawy powolanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim podzial gruntów na tereny ogólne i dzialki oraz zagospodarowanie rodzinnego ogrodu dzialkowego przekazuje jednej organizacji zrzeszającej dzialkowców, jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

5. Art. 14 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

6. Art. 15 ust. 1 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

7. Art. 17 ust. 2 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 21 ust. 1 Konstytucji.

8. Art. 18 ustawy powolanej w punkcie 1, w części obejmującej wyrazy: " , za zgodą Polskiego Związku Dzialkowców", jest niezgodny z art. 21 ust. 1 Konstytucji.

9. Art. 24 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 64 Konstytucji.

   3

10. Art. 25 ust. 2 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

11. Art. 25 ust. 3 w związku z art. 27 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

12. Art. 31 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 58 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

13. Art. 16 ustawy powolanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim dotyczy zwolnienia Polskiego Związku Dzialkowców od oplat i podatków z tytulu prowadzenia dzialalności statutowej, jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

14. Art. 19 ust. 2 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

15. Art. 21 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

16. Art. 23 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

17. Art. 25 ust. 1 i 4 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

18. Art. 26 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

19. Art. 28 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

20. Art. 29 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

21. Art. 30 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

22. Art. 35 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

23. Art. 36 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

24. Art. 37 ustawy powolanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

    II

    4

    Przepisy wymienione w części I w punktach 1 i 2 oraz 4-24, w zakresach tam wskazanych, tracą moc obowiązującą z uplywem 18 (osiemnastu) miesięcy od dnia ogloszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

    Ponadto p o s t a n a w i a:

    na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417, z 2009 r. Nr 56, poz. 459 i Nr 178, poz. 1375, z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1307 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654) umorzyć postępowanie w pozostalym zakresie.

    UZASADNIENIE

    I

1. Dnia 22 lutego 2010 r. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego zlożyl wniosek o stwierdzenie niezgodności: art. 10 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach dzialkowych (Dz. U. Nr 169, poz. 1419, ze zm.; dalej: u.r.o.d. lub ustawa dzialkowa) z art. 2, art. 32 i art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej; art. 14 ust. 1 i 2 u.r.o.d. z art. 2, art. 31 ust. 1 i 3, art. 32 oraz art. 58 ust. 1 Konstytucji; art. 15 ust. 2 u.r.o.d. z art. 2, art. 21 i art. 64 ust. 2 Konstytucji; art. 30 u.r.o.d. z art. 2, art. 31 ust. 1 i 3, art. 32 oraz art. 58 ust. 1 Konstytucji; art. 31 ust. 1, 2 i 3 u.r.o.d. z art. 2, art. 31 ust. 1 i 3, art. 32 oraz art. 58 ust. 1 Konstytucji; art. 31 ust. 4 u.r.o.d. w zakresie, w jakim nie określa w sposób wyraźny kręgu osób bliskich, które z mocy ustawy wstępują po zmarlym użytkowniku dzialki w stosunek użytkowania, a w przypadku, gdy o przydzial dzialki ubiega się więcej niż jedna osoba bliska, pozostawia Polskiemu Związkowi Dzialkowców (dalej też: PZD) swobodne uznanie co do wyboru osoby, na rzecz której nastąpi przydzial dzialki, z art. 2, art. 21 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji.

   1.1. W uzasadnieniu wniosku Pierwszy Prezes SN wskazal, że orzecznictwo TK w zakresie objętym niniejszym wnioskiem dotykalo już bezpośrednio tematyki pracowniczych - a obecnie rodzinnych - ogrodów dzialkowych, a dotychczasowa judykatura Trybunalu dostarcza wnioskodawcy podstaw do zgloszenia zasadniczych zastrzeżeń do konstytucyjności obecnie przyjętych rozwiązań legislacyjnych.

   Zgodnie z art. 10 u.r.o.d., w brzmieniu wynikającym z wyroku Trybunalu Konstytucyjnego z 9 grudnia 2008 r., sygn. K 61/07 (OTK ZU nr 10/A/2008, poz. 174), grunty stanowiące wlasność Skarbu Państwa, przeznaczone w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego pod rodzinne ogrody dzialkowe, przekazuje się nieodplatnie w użytkowanie PZD (ust. 1). Grunty te mogą również być oddawane nieodplatnie Polskiemu Związkowi Dzialkowców w użytkowanie wieczyste (ust. 2). Pierwszy Prezes SN przypomnial, że wyrok Trybunalu w sprawie o sygn. K 61/07 doprowadzil do utraty mocy obowiązującej art. 10 u.r.o.d. w części odnoszącej się do gruntów stanowiących wlasność jednostki samorządu terytorialnego, z uwagi na jego niezgodność z art. 165 ust. 1 zdanie drugie Konstytucji. Rozstrzygnięcie to mialo charakter zakresowy, tzn. Trybunal derogowal wylącznie nieodplatne nabywanie praw rzeczowych od jednostek samorządu terytorialnego, nie zaś caly przewidziany w przepisie art. 10 u.r.o.d. mechanizm prawny przekazywania gruntów PZD. Zarzut objęty pkt 1 petitum wniosku nie koliduje zatem, zdaniem Pierwszego Prezesa SN, z zasadą ne bis in idem.

   Wnioskodawca wskazal również, że odpowiadający swoją treścią obecnemu art.

   5

   10 ust. 1 u.r.o.d. art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 maja 1981 r. o pracowniczych ogrodach dzialkowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 85, poz. 390, ze zm.; dalej: ustawa o pracowniczych ogrodach dzialkowych) zostal już uznany za niekonstytucyjny orzeczeniem TK z 20 listopada 1996 r., sygn. K 27/95 (OTK ZU nr 6/1996, poz. 50) i nie utracil na skutek tego mocy obowiązującej tylko dlatego, że to orzeczenie Trybunalu, zgodnie z ówczesnym stanem prawnym, zostalo oddalone uchwalą Sejmu. W sentencji orzeczenia w sprawie o sygn. K 27/95 Trybunal stwierdzil, że art. 8 ust. 1 ostatnio wymienionej...