Postanowienie nº Z.U. 2012 / 7A / 95 of Trybunału Konstytucyjnego (Polska), July 26, 2012

• Resolution Date: July 26, 2012
• Issuing Organization: Trybunału Konstytucyjnego (Polska)

95/7/A/2012

POSTANOWIENIE

z dnia 26 lipca 2012 r.

Sygn. akt P 17/12

Trybunal Konstytucyjny w skladzie:

Maria Gintowt-Jankowicz - przewodniczący, II sprawozdawca

Wojciech Hermeliński - I sprawozdawca

Miroslaw Granat,

po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 26 lipca 2012 r., polączonych pytań prawnych Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie:

czy § 106 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego

2007 r. - Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. Nr 38, poz.

249, ze zm.) jest zgodny z art. 41 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.) i art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417, z 2009 r. Nr 56, poz. 459 i Nr 178, poz. 1375, z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1307 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654) umorzyć postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.

UZASADNIENIE

I

1. Polączone pytania prawne.

   1.1. Postanowieniem z 18 stycznia 2012 r. (sygn. akt II C 175/11) Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie, II Wydzial Cywilny, przedstawil Trybunalowi Konstytucyjnemu pytanie prawne, czy § 106 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r. - Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. Nr 38, poz. 249, ze zm.; dalej: regulamin urzędowania sądów powszechnych lub regulamin) jest zgodny z art. 41 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.; dalej: prawo o ustroju sądów powszechnych) i art. 92 ust. 1 Konstytucji.

   Powyższe pytanie prawne zostalo zadane w związku z przedstawieniem przez sąd pytający w tej samej sprawie innego pytania prawnego. Postanowieniem z 17 stycznia 2012 r. sąd pytający zwrócil się do Trybunalu Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie, czy art. 42 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 24, poz. 110, ze zm.) i § 3 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 sierpnia 1982 r. w sprawie stawek, warunków przyznawania i wyplaty ryczaltu przyslugującego sędziom i pracownikom sądowym za dokonanie oględzin oraz stawek należności kuratorów (Dz. U. Nr 27, poz. 197, ze zm.) są zgodne z art. 92 ust. 1

   2

   Konstytucji (sygn. akt TK: P 12/12). Pytanie to dotyczylo zasad przyznawania wynagrodzenia kuratorowi sądowemu ustanowionemu dla pozwanego nieznanego z miejsca pobytu.

   1.2. Postanowieniem z 18 stycznia 2012 r. (sygn. akt II C 652/11) Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie, II Wydzial Cywilny, przedstawil Trybunalowi Konstytucyjnemu pytanie prawne, czy § 106 ust. 1 regulaminu urzędowania sądów powszechnych jest zgodny z art. 41 § 1 prawa o ustroju sądów powszechnych i art. 92 ust. 1 Konstytucji.

   Powyższe pytanie prawne zostalo zadane w związku z przedstawieniem przez sąd pytający w tej samej sprawie innego pytania prawnego. Postanowieniem z 17 stycznia 2012 r. sąd pytający zwrócil się do Trybunalu Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie, czy art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. c ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594, ze zm.) w zakresie, w jakim nie przewiduje zwrotu polowy oplaty od pisma zawierającego zarzuty od nakazu zaplaty wniesione w postępowaniu, w którym sprawa zakończyla się zawarciem ugody sądowej, jest zgodny z art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji (sygn. akt TK: P 13/12).

   1.3. Postanowieniem z 20 stycznia 2012 r. (sygn. akt II C 825/10) Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie, II Wydzial Cywilny, przedstawil Trybunalowi Konstytucyjnemu pytanie prawne, czy § 106 ust. 1 regulaminu urzędowania sądów powszechnych jest zgodny z art. 41 § 1 prawa o ustroju sądów powszechnych i art. 92 ust. 1 Konstytucji.

   Powyższe pytanie prawne zostalo zadane w związku z przedstawieniem przez sąd pytający w tej samej sprawie innego pytania prawnego. Postanowieniem z 19 stycznia 2012 r. sąd pytający zwrócil się do Trybunalu Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie, czy art. 386 § 6 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) w zakresie, w jakim stanowi, iż ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w uzasadnieniu wyroku sądu drugiej instancji wiążą sąd, któremu sprawa zostala przekazana przy ponownym rozpoznaniu sprawy, jest zgodny z art. 178 ust. 1 Konstytucji (sygn. akt TK: P 14/12).

   1.4. Postanowieniem z 10 lutego 2012 r. (sygn. akt II C 402/11) Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie, II Wydzial Cywilny, przedstawil Trybunalowi Konstytucyjnemu pytanie prawne, czy § 106 ust. 1 regulaminu urzędowania sądów powszechnych jest zgodny z art. 41 § 1 prawa o ustroju sądów powszechnych i art. 92 ust. 1 Konstytucji.

   Powyższe pytanie prawne zostalo zadane w związku z przedstawieniem przez sąd pytający w tej samej sprawie innego pytania prawnego. Postanowieniem z 2 lutego 2012 r. sąd pytający zwrócil się do Trybunalu Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie, czy art. 491

   zdanie drugie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spóldzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116, ze zm.) jest zgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji (sygn. akt TK: P 20/12). Pytanie to dotyczylo zasad ponoszenia kosztów procesu w sprawach o ustanowienie odrębnej wlasności lokalu spóldzielczego.

   1.5. Zarządzeniem Prezesa Trybunalu Konstytucyjnego z 12 marca 2012 r. wskazane powyżej pytania prawne w sprawie konstytucyjności § 106 ust. 1 regulaminu urzędowania sądów powszechnych, z uwagi na tożsamość ich przedmiotu, zostaly przekazane do lącznego rozpoznania pod wspólną sygnaturą P 17/12.

   3

   1.6. W przedstawionych pytaniach prawnych sąd pytający powolal tożsamą argumentację.

   W ocenie sądu pytającego, art. 41 § 1 prawa o ustroju sądów powszechnych upoważnia Ministra Sprawiedliwości do wydania w drodze rozporządzenia regulaminu urzędowania sądów powszechnych, w którym możliwe jest zawarcie wylącznie przepisów o charakterze ustrojowym. Wynika to również z wykonawczego charakteru aktu podustawowego. Zdaniem sądu pytającego, zaskarżony § 106 ust. 1 regulaminu urzędowania sądów powszechnych, który naklada na sąd pytający obowiązek zawieszenia postępowania w wypadku przedstawienia pytania prawnego Trybunalowi Konstytucyjnemu, wykracza poza zakres upoważnienia ustawowego, co prowadzi do niezgodności zaskarżonego przepisu zarówno z przepisem upoważniającym, jak i art. 92 ust. 1 Konstytucji.

   Sąd pytający wskazal, że przyczyny zawieszenia postępowania cywilnego zostaly określone w art. 177 i następnych k.p.c. Przepisy te nie przewidują, że przyczynę taką stanowić może przedstawienie pytania prawnego Trybunalowi Konstytucyjnemu. Zdaniem sądu pytającego, gdyby ustawodawca uznal za wlaściwe, aby istniala możliwość lub konieczność zawieszenia postępowania sądowego w wypadku wystąpienia z pytaniem prawnym, to odpowiedni przepis powinien być ujęty w kodeksie postępowania cywilnego.

   Sąd pytający wskazal, że ograniczyl zakres pytania wylącznie do § 106 ust. 1 regulaminu urzędowania sądów powszechnych, gdyż wydanie przez Trybunal Konstytucyjny rozstrzygnięcia co do tego przepisu ma aktualne znaczenie dla czynności podejmowanych przez sąd. Sąd pytający nadmienil jednak, że analogiczne do podniesionych w pytaniu prawnym zarzuty można odnieść do § 106 ust. 2 i 3 regulaminu, gdyż również przyjmując te przepisy, Minister Sprawiedliwości wyszedl poza zakres udzielonego upoważnienia i wkroczyl w materię regulowaną przepisami kodeksu postępowania cywilnego lub ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK).

   1.7. Zarządzeniami z 20 i 24 lutego 2012 r. Prezes Trybunalu Konstytucyjnego zwrócil się do sądu pytającego o usunięcie braków formalnych pytania prawnego przez dokladne wskazanie stanu faktycznego spraw toczących się przed sądem pytającym, w związku z którymi zadano pytanie prawne, oraz wskazanie, w jakim zakresie odpowiedź na postawione pytania prawne może mieć wplyw na rozstrzygnięcie tych spraw.

   1.8. W odpowiedzi na zarządzenia Prezesa Trybunalu Konstytucyjnego, postanowieniami z 22 i 28 lutego 2012 r. sąd pytający przedstawil stan faktyczny w zawislych przed nim sprawach, w związku z którymi przedstawione zostaly pytania prawne.

   Sąd pytający podkreślil jednak, iż w jego ocenie "sprawa" w rozumieniu art. 3 ustawy o TK, to każde zagadnienie poddane pod rozstrzygnięcie sądowe. Zdaniem sądu pytającego, nie należy ograniczać zakresu pojęcia "sprawa" wylącznie do glównego przedmiotu sprawy (sporu), a więc rozstrzygnięcia co do roszczenia zawartego w pozwie (wniosku), gdyż takie ograniczenie prowadziloby do wykluczenia możliwości konstytucyjnej kontroli przepisów znajdujących zastosowanie w toku postępowania, w szczególności stanowiących podstawę rozstrzygnięcia zagadnień incydentalnych. W ocenie sądu pytającego, sprawą, o której mowa w art. 3 ustawy o TK, jest również sprawa ewentualnego zawieszenia postępowania. W konsekwencji - zdaniem sądu pytającego - od udzielenia odpowiedzi na przedstawione Trybunalowi pytania prawne zależy, czy sąd pytający w każdej z zawislych przed nim spraw, w których wcześniej zadal inne pytanie prawne, wyda w związku z tym postanowienie o zawieszeniu postępowania, czy - w razie

   4

   uznania zaskarżonego przepisu za niezgodny z Konstytucją - takie orzeczenie nie zostanie wydane.

2. Pismem z 23 maja 2012 r. stanowisko przedstawil Minister Sprawiedliwości, wnosząc o umorzenie postępowania na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.

   Minister Sprawiedliwości wskazal, że zgodnie z art. 193 Konstytucji oraz art. 3 ustawy o TK przedmiotem pytania prawnego może być tylko taki przepis, którego wyeliminowanie z porządku prawnego w wyniku wyroku Trybunalu...