Uchwała nº Z.U. 1995 / / 44; OTK1986-1995/t6/1995/cz2/44 of Trybunału Konstytucyjnego (Polska), September 06, 1995

• Judge: Blażej Wierzbowski
• Resolution Date: September 06, 1995
• Issuing Organization: Trybunału Konstytucyjnego (Polska)

6

U C H W A L A

z dnia 6 września 1995 r.

Sygn. akt W. 20/94

w sprawie wykladni art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i oplatach lokalnych

Trybunal Konstytucyjny w pelnym skladzie:

Andrzej Zoll - przewodniczący

Zdzislaw Czeszejko-Sochacki

Tomasz Dybowski

Lech Garlicki

Stefan J. Jaworski

Krzysztof Kolasiński

Wojciech Lączkowski

Ferdynand Rymarz

Jadwiga Skórzewska-Losiak

Janusz Trzciński

Blażej Wierzbowski - sprawozdawca

po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 6 września 1995 r. w trybie art. 13 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. z 1991 r. Nr 109, poz. 470, zm. 1993 r. Nr 47, poz. 213, z 1994 r. Nr 122, poz. 583 oraz z 1995 r. Nr 13, poz.

59) wniosku Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego o ustalenie powszechnie obowiązującej wykladni art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i oplatach lokalnych (Dz.U. Nr 9, poz. 31 ze zmianami) przez wyjaśnienie:

"jakie przeslanki winny stanowić podstawę wyboru podatnika przez organ podatkowy, spośród wlaściciela lub posiadacza nieruchomości albo obiektu budowlanego nie zlączonego trwale z gruntem, przy wymiarze podatku od nieruchomości"

u s t a l i l:

Art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i oplatach lokalnych

(Dz.U. Nr 9, poz. 31, zm. Dz.U. z 1991 r. Nr 101, poz. 444, z 1992 r. Nr 21, poz. 86 oraz z 1994 r. Nr 123, poz. 600) nie daje podstaw do wyboru podatnika przez organ podatkowy przy wymiarze podatku od nieruchomości, a w sytuacji gdy samoistny posiadacz nie jest wlaścicielem nieruchomości albo obiektu budowlanego nie zlączonego trwale z gruntem, określony w tym przepisie obowiązek podatkowy ciąży na samoistnym posiadaczu.

U z a s a d n i e n i e

1. Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósl o ustalenie powszechnie obowiązującej wykladni art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i oplatach lokalnych (Dz.U. Nr 9, poz. 31 ze zmianami) przez wyjaśnienie: "jakie przeslanki winny stanowić podstawę wyboru podatnika przez organ podatkowy, spośród wlaściciela lub posiadacza nieruchomości albo obiektu budowlanego nie zlączonego trwale z gruntem, przy wymiarze podatku od nieruchomości".

   Wnioskodawca wskazuje, że w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego w odniesieniu do wykladni art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i oplatach lokalnych wystąpila rozbieżność i zaznaczyly się dwa poglądy. Zwolennicy pierwszego z tych poglądów uważają, że w sytuacji kiedy znany jest wlaściciel nieruchomości, obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości ciąży w pierwszej kolejności na nim, a nie na posiadaczu nieruchomości, choćby posiadanie bylo samoistne. Zwolennicy tego poglądu przytaczają następujące argumenty.

1. Brak jest przeslanek ustawowych do zwolnienia od obowiązku podatkowego wlaściciela nieruchomości z tej tylko przyczyny, że wlada nią samoistnie kto inny.

2. Użycie w przepisie alternatywy lącznej ("lub") pozostawia wybór podatnika organowi podatkowemu.

3. Organ podatkowy jest uprawniony do wyboru jednej z trzech ewentualności:

   1. skierować decyzję wymiarową do wlaściciela;

   2. skierować decyzję wymiarową do posiadacza;

   3. skierować decyzję wymiarową i do wlaściciela i do posiadacza.

   Zwolennicy drugiego poglądu uważają, że podatkiem od nieruchomości powinien być obciążony posiadacz samoistny jako faktycznie wladający tą nieruchomością i osiągający przychody z tego tytulu. Zwolennicy tego poglądu przytaczają następujące argumenty.

1. Przepisy ustawy o podatkach i oplatach lokalnych różnicują stawki podatku w zależności od sposobu korzystania z nieruchomości lub budynku.

2. W rozwoju historycznym podatek od nieruchomości byl zawsze podatkiem ciążącym na tej osobie, która rzecz posiadala, czerpala z niej korzyści.

   Wnioskodawca przytacza też wyrażony w niewielkiej literaturze przedmiotu pogląd, zgodnie z którym istota prawna podatku od nieruchomości pozwala na uznanie tego podatku za podatek od posiadania majątku, a więc od uzyskiwania szczególnego rodzaju dochodów, których nie uzyskują osoby pozbawione tego posiadania. Do uiszczania tego podatku winien być zobowiązany posiadacz samoistny a nie wlaściciel.

   Wnioskodawca twierdzi, że organ podatkowy nie może żądać zrealizowania zobowiązania podatkowego, którego dotyczy wniosek, w calości lub w części zarówno od wlaściciela jak i od posiadacza. Organ podatkowy musi wybrać jednego z nich jako zobowiązanego do zrealizowania zobowiązania w calości. Zdaniem Wnioskodawcy rozwiązania tego dylematu należaloby poszukiwać w treści art. 7 k. p. a.

2. Prokurator Generalny wniósl o wydanie postanowienia odmawiającego ustalenia wykladni w niniejszej sprawie.

   W uzasadnieniu swego stanowiska Prokurator Generalny przylącza się do poglądu, że przepis art. 2 pkt 1 ustawy o podatkach i oplatach lokalnych traktuje równorzędnie wlaściciela i posiadacza nieruchomości w kategoriach obowiązku podatkowego, a dylemat

   I

   powstaje dopiero w fazie realizacji tego obowiązku. Trybunal Konstytucyjny nie może zaś wyręczać organu podatkowego i wskazywać mu...