Uchwała nº Z.U. 1995 / / 19; OTK1986-1995/t6/1995/cz1/19 of Trybunału Konstytucyjnego (Polska), January 25, 1995

• Judge: Sędziowie: Zdzislaw Czeszejko-Sochacki
• Resolution Date: January 25, 1995
• Issuing Organization: Trybunału Konstytucyjnego (Polska)

19

U C H W A L A*

z dnia 25 stycznia 1995 r.

Sygn. akt W. 14/94

w sprawie ustalenia powszechnie obowiązującej wykladni art. 105 w zw. z art. 78 ustawy z dnia 6 IV 1990 r. o Policji, art. 92 w zw. z art. 65 ustawy z dnia 6 IV 1990 r. o Urzędzie Ochrony Państwa oraz art. 109 w zw. z art. 82 ustawy z dnia 12 X 1990 r. o Straży Granicznej.

Trybunal Konstytucyjny w pelnym skladzie:

Przewodniczący: Prezes TK Andrzej Zoll

Sędziowie: Zdzislaw Czeszejko-Sochacki - sprawozdawca

Tomasz Dybowski

Lech Garlicki

Stefan Jaworski

Krzysztof Kolasiński

Wojciech Lączkowski

Ferdynand Rymarz

Wojciech Sokolewicz

Janusz Trzciński

Blażej Wierzbowski

po rozpoznaniu w dniach 18 i 25 stycznia 1995 r. w trybie art. 13 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (tekst jednolity Dz.U. z 1991 r. Nr 109, poz. 470; zm.: Dz.U. z 1993 r. Nr 47, poz. 213; zm. Dz.U. z 1994 r. Nr 122, poz. 593) wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o ustalenie powszechnie obowiązującej wykladni:

- art. 105 w związku z art. 78 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. Nr 30, poz. 179, ze zm.),

- art. 92 w związku z art. 65 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Urzędzie Ochrony Państwa (Dz.U. Nr 30, poz. 180, ze zm.),

- art. 109 w związku z art. 82 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz.U. Nr 78, poz. 462)

przez stwierdzenie czy: funkcjonariuszowi Policji, Urzędu Ochrony Państwa i Straży Granicznej przysluguje roszczenie o odsetki na podstawie art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego w razie niewyplacenia należnego im ustawowo świadczenia pieniężnego w terminie,

u s t a l i l:

niewyplacenie uposażenia: funkcjonariuszowi Policji zgodnie z art. 105 w związku z art. 78 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. Nr 30, poz. 179, ze

* Tekst sentencji opublikowany zostal w Dz. U. Nr 14, poz. 67 z 1995 r.

2

zm.), funkcjonariuszowi Urzędu Ochrony Państwa zgodnie z art. 92 w związku z art. 65 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Urzędzie Ochrony Państwa (Dz.U. Nr 30, poz. 180, ze zm.) oraz funkcjonariuszowi Straży Granicznej zgodnie z art. 109 w związku z art. 82 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz.U. Nr 78, poz. 462), stanowi opóźnienie się ze spelnieniem świadczenia pieniężnego, uzasadniające na podstawie art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego żądanie odsetek przed sądem powszechnym.

U Z A S A D N I E N I E:

I.1. W uzasadnieniu opisanego wyżej wniosku, Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawil zarówno faktyczne, jak i prawne motywy swego wniosku. Jak to wywodzi Rzecznik Praw Obywatelskich, uposażenia o charakterze stalym funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa i Straży Granicznej są platne miesięcznie z góry, tymczasem w praktyce ostatnich lat dochodzilo do tego, że wyplaty uposażeń zasadniczych, dodatków stalych do uposażeń oraz innych świadczeń (np. odprawa, ekwiwalent za umundurowanie) następowaly z opóźnieniem, niekiedy nawet znacznym i w wysokości nominalnej, co w konsekwencji powodowalo istotny spadek realnej wartości tego świadczenia. Roszczenia w.w. funkcjonariuszy o wyplatę odsetek zostaly przez komórki finansowe tych slużb zalatwione odmownie, zaś skargi od tych decyzji oddalone przez Naczelny Sąd Administracyjny.

Szczególowe wywody zawarte we wniosku zostaną dla większej przejrzystości przedstawione w dalszej części uzasadnienia.

Dodatkowo w piśmie z dnia 14 XII 11994 r. Rzecznik Praw Obywatelskich skorygowal blędnie powolany we wniosku przepis ustawy o UOP (w miejsce art. 109 w związku z art. 65 - art. 92 w związku z art. 65) a ponadto przedstawil Aneks do porozumienia Ministra Spraw Wewnętrznych, Komendanta Glównego Policji i Przewodniczącego Komisji Wykonawczej NSZZ Policjantów w sprawie zmiany stawek uposażenia i świadczeń pieniężnych przyslugujących policjantom, zawartego w dniu 25 VII 1994. Zdaniem Rzecznika niemożność dochodzenia odsetek za opóźnienie wyplaty, na zasadach określonych w art. 481 § 1 kc negowalaby w istocie prawny charakter zlożonego przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Komendanta Glównego Policji, przyrzeczenia publicznego.

2. Prokurator Generalny, w swym stanowisku z dnia 21 października 1994 r., sklania się do poglądu, że dopuszczalnym jest dochodzenie odsetek przez funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa oraz Straży Granicznej przed sądem powszechnym z tytulu nieterminowej wyplaty świadczeń pieniężnych przyslugujących im z mocy prawa. Zdaniem Prokuratora Generalnego problematyka objęta wnioskiem wiąże się z koniecznością ustalenia relacji między różnymi galęziami prawa regulującymi stosunki zatrudnienia, a zwlaszcza stosunku administracyjno-prawnego mianowania do prawa pracy i prawa cywilnego oraz do zasad konstytucyjnych, wiodących w poszukiwaniu odpowiedzi co do sposobu rozumienia (wykladni) przepisów objętych wnioskiem. I w tym wypadku szczególowa argumentacja Prokuratora Generalnego zostanie przedstawiona w dalszej części uzasadnienia.

   Prokurator Generalny w końcu, w razie niepodzielenia przez Trybunal Konstytucyjny proponowanej wykladni, poddaje pod rozwagę kwestię ewentualnej sygnalizacji.

   3

   II.1 Wniosek o ustalenie powszechnie obowiązującej wykladni ustaw wiąże się z wątpliwością co do dopuszczalności dochodzenia przed sądem powszechnym roszczeń ze stosunku administracyjnoprawnego a zwlaszcza z problemem czy szczególny stosunek slużbowy funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa i Straży Granicznej, lączący tych funkcjonariuszy z zatrudniającymi je organami, pozwala na dochodzenie roszczeń o odsetki zwloki na...