Uchwała nº Z.U. 1997 / 1 / 14 of Trybunału Konstytucyjnego (Polska), January 29, 1997

• Judge: Blażej Wierzbowski
• President: Janusz Trzciński
• Resolution Date: January 29, 1997
• Issuing Organization: Trybunału Konstytucyjnego (Polska)

13

UCHWALA1

z dnia 29 stycznia 1997 r. sygn. akt W. 6/96

w sprawie ustalenia powszechnie obowiązującej wykladni art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywlaszczaniu nieruchomości (Dz.U. z 1990 r. Nr 79, poz. 464; zm.: z 1991 r. Nr 83, poz. 373; z 1992 r. Nr 91, poz. 455; z 1994 r. Nr 51, poz. 201, Nr 80, poz. 369, Nr 84, poz. 384, Nr 123, poz. 601; z 1996 r. Nr 5, poz. 33) w związku z art. 2 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o wlasności lokali (Dz.U. Nr 85, poz. 388).

Trybunal Konstytucyjny w pelnym skladzie:

Janusz Trzciński - przewodniczący

Lech Garlicki

Stefan J. Jaworski

Krzysztof Kolasiński

Wojciech Lączkowski

Ferdynand Rymarz

Jadwiga Skórzewska-Losiak

Wojciech Sokolewicz

Blażej Wierzbowski - sprawozdawca

po rozpoznaniu 8, 22, 28 i 29 stycznia 1997 r. na posiedzeniu w trybie art. 13 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjny (tekst jednolity z 1991 r. Dz.U. Nr 109, poz. 470; zm.: z 1993 r. Nr 47, poz. 213; z 1994 r. Nr 122, poz. 593; z 1995 r. Nr 13, poz. 59; z 1996 r. Nr 77, poz. 367) wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o ustalenie powszechnie obowiązującej wykladni art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1990

r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywlaszczeniu nieruchomości (Dz.U. Nr 79, poz. 464 ze zmianami) w związku z art. 2 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o wlasności lokali (Dz. U. Nr 85, poz. 388) przez wyjaśnienie:

czy w świetle art. 8 ust. 1 wymienionej ustawy i powszechnie obowiązującej wykladni Trybunalu Konstytucyjnego z 9 grudnia 1992 r., sygn. W. 10/91 w sprawie wykladni art. 2 i art. 8 ustawy o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywlaszczaniu nieruchomości (Dz.U. Nr 97, poz. 487) dopuszczalne jest uzależnienie przez notariusza zawarcia aktu notarialnego dotyczącego nieodplatnego przekazania na wlasność garażu osobie będącej najemcą tego garażu, która wybudowala go z wlasnych środków na gruncie stanowiącym wlasność Skarbu Państwa lub gminy (związku międzygminnego) na podstawie pozwolenia na budowę wydanego przez wlaściwą wladzę administracyjną oraz przekazania w użytkowanie wieczyste gruntu, na którym garaż zostal wybudowany, od uzyskania stwierdzenia przez wlaściwy w sprawach nadzoru organ architektoniczno-budowlany, że garaż jest lokalem samodzielnym w

1 Tekst sentencji zostal opublikowany w Dz.U. Nr 14, poz. 82

rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o wlasności lokali (Dz.U. Nr 85, poz. 388)

ustalil:

Art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywlaszczaniu nieruchomości (Dz.U. Nr 79, poz. 464; zm.: z 1991 r. Nr 83, poz. 373; z 1992 r. Nr 91, poz. 455; z 1994 r. Nr 51, poz. 201, Nr 80, poz. 369, Nr 84, poz. 384, Nr 123, poz. 601; z 1996 r. Nr 5, poz. 33) w związku z art. 2 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o wlasności lokali (Dz.U. Nr 85, poz. 388) dopuszcza tylko wtedy uzależnienie przez notariusza sporządzenia aktu notarialnego dotyczącego nieodplatnego nabycia garażu przez osobę, o której mowa w art. 8 ust. 1 powolanej ustawy z 29 września 1990 r., od stwierdzenia w formie zaświadczenia przez organ wlaściwy w sprawach nadzoru architektoniczno-budowlanego spelnienia wymagań, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o wlasności lokali, gdy w rozumieniu tego przepisu garaż nie jest budynkiem, lecz samodzielnym lokalem i nabywca garażu otrzymuje udzial w prawie użytkowania wieczystego gruntu.

Uzasadnienie:

1. Rzecznik Praw Obywatelskich wniósl - z uwzględnieniem uściślenia zawartego w piśmie procesowym z 23 stycznia 1997 r. - o ustalenie powszechnie obowiązującej wykladni art. 8 ust. 1 ustawy z 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywlaszczeniu w związku z art. 2 ust. 2 i 3 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o wlasności lokali przez wyjaśnienie: czy w świetle art. 8 ust. 1 wymienionej ustawy i powszechnie obowiązującej wykladni Trybunalu Konstytucyjnego z 9 grudnia 1992 r. w sprawie wykladni art. 2 i art. 8 ustawy o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywlaszczaniu nieruchomości dopuszczalne jest uzależnienie przez notariusza zawarcia aktu notarialnego dotyczącego nieodplatnego przekazania na wlasność garażu osobie będącej najemcą tego garażu, która wybudowala go z wlasnych środków na gruncie stanowiącym wlasność Skarbu Państwa lub gminy (związku międzygminnego) na podstawie pozwolenia na budowę wydanego przez wlaściwą wladzę administracyjną oraz przekazania w użytkowanie wieczyste gruntu, na którym garaż zostal wybudowany - od uzyskania stwierdzenia przez wlaściwy w sprawach nadzoru organ architektoniczno-budowlany, że garaż jest lokalem samodzielnym w rozumieniu art. 2 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o wlasności lokali.

   Artykul 8 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywlaszczaniu nieruchomości przewiduje, iż: "osoba, która na podstawie pozwolenia na budowę wybudowala ze środków wlasnych garaż na gruncie stanowiącym wlasność Skarbu Państwa lub wlasność gminy (związku międzygminnego), a także jej następca prawny ma prawo nabyć ten garaż na wlasność oraz otrzymać grunt w użytkowanie wieczyste, jeżeli jest najemcą tego garażu. Nabycie garażu następuje nieodplatnie, na żądanie zainteresowanego".

   Natomiast art. 2 ust. 2 ustawy o wlasności lokali stanowi, że: "Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy jest wydzielona trwalymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespól izb przeznaczonych na staly pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi slużą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkaniowe".

   Z kolei w art. 2 ust. 3 ustawy o wlasności lokali stanowi się, że spelnienie wymagań, o których mowa w ust. 2, stwierdzają w formie zaświadczenia organy wlaściwe w sprawach nadzoru architektoniczno-budowlanego.

   RPO podaje, iż w 1995 r. otrzymal skargi, na odmowę sporządzenia aktów notarialnych dotyczących sprzedaży garaży i otrzymania gruntów w użytkowanie wieczyste, której powodem byl brak zaświadczenia (dolączonego do wniosku o przekazaniu garażu) o tzw. samodzielności lokalu.

   Zdaniem notariuszy obowiązek zlożenia takiego zaświadczenia wynika z art. 2 ust. 2 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o wlasności lokali.

   Stanowisko zajęte przez notariuszy podtrzymala Krajowa Rada Notarialna (pismo z 12 czerwca 1996 r., Nr L.Dz. 210/96). Wedlug KRN - jak przytacza RPO - "zaświadczenie takie jest dokumentem niezbędnym do sporządzenia aktu notarialnego, gdy garaż jest pomieszczeniem przynależnym, gdy zbywany jest wraz z lokalem lub budynkiem i zbywcy przysluguje prawo wlasności lub prawo użytkowania wieczystego calej lub części gruntu lub lokalem użytkowym, jeżeli zbywca wraz garażem zbywa ulamkową część prawa do gruntu" .

   RPO przywolal też odmienne stanowisko, zajęte w tej sprawie przez Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w piśmie z 23 listopada 1995 r. (Nr UM-4- 8/68/95), w którym stwierdza się m.in., że "... brak jest podstaw do żądania dokumentowania (w formie zaświadczeń), że wybudowane garaże stanowią samodzielne lokale w rozumieniu art. 2 ustawy o wlasności lokali. Przez wymienione w art. 8 ustawy z dnia 29 września 1990

   r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywlaszczaniu nieruchomości garaże rozumie się odrębne nieruchomości, wydzielone wraz z częścią gruntu, na którym się znajdują. Garaże te, z zasady, nie są pomieszczeniami przynależnymi do lokali mieszkalnych czy też lokali innych niż mieszkalne, nie są również lokalami użytkowymi, jeśli zostaną wydzielone wraz z gruntami".

   We wniosku o dokonanie wykladni RPO nie ustosunkowal się do stanowiska Krajowej Rady Notarialnej i Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa. RPO nie przedstawil też wlasnego poglądu w przedmiotowej sprawie.

2. Ustosunkowując się do wniosku RPO Prokurator Generalny, w piśmie z 18 listopada 1996 r. zająl...