Orzeczenie nº Z.U. 1997 / 1 / 5 of Trybunału Konstytucyjnego (Polska), February 18, 1997

• Judge: Wojciech Lączkowski
• President: Andrzej Zoll
• Resolution Date: February 18, 1997
• Issuing Organization: Trybunału Konstytucyjnego (Polska)

5

ORZECZENIE

z dnia 18 lutego 1997 r. sygn. akt K. 16/96

Trybunal Konstytucyjny w skladzie:

Andrzej Zoll - przewodniczący

Lech Garlicki

Krzysztof Kolasiński

Wojciech Lączkowski - sprawozdawca

Ferdynand Rymarz

Joanna Szymczak - protokolant

po rozpoznaniu 18 lutego 1997 r. na rozprawie sprawy z wniosku Rady Gminy Miejskiej w Starogardzie Gdańskim z udzialem umocowanych przedstawicieli uczestników postępowania: Wnioskodawcy, Sejmu RP i Prokuratora Generalnego o stwierdzenie:

niezgodności art. 36 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali

i dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 105, poz. 509 ze zmianami ) z art. 1

i art. 67 ust. 2 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy.

orzeka:

1. Art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 105, poz. 509; zm.: z 1995 r. Nr 86, poz. 433, Nr 133, poz. 654; z 1996 r. Nr 56, poz. 257) rozumiany w ten sposób, że przeslanka "szczególnej sytuacji materialnej i rodzinnej" najemcy dotyczy tylko osób, które "znalazly się w niedostatku" (art. 28 ust. 1 zdanie pierwsze wymienionej ustawy) jest zgodny z art. 1 i nie jest niezgodny z art. 67 ust. 2 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy przez art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między wladzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz.U. Nr 84, poz. 426; zm.: z 1995 r. Nr 38, poz. 184, Nr 150, poz. 729; z 1996 r. Nr 106, poz. 488).

2. Art. 36 ust. 2 wymienionej ustawy z 2 lipca 1994 r., jest zgodny z art. 1 i art. 67 ust. 2 powolanych wyżej przepisów konstytucyjnych.

   Uzasadnienie:

   I

   Rada Gminy Miejskiej w Starogardzie Gdańskim wystąpila do Trybunalu Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie zgodności art. 36 ust. 1 i 2 ustawy z 2 lipca 1994 r. o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych z art. 1 i art. 67 ust. 2 utrzymanych w mocy przepisów konstytucyjnych.

   Wnioskodawca zarzuca, iż zaskarżony przepis ustalając prawo sądu do przyznania lokalu socjalnego najemcy, w stosunku do którego sąd wydal wyrok nakazujący opróżnienie lokalu, oznacza jednocześnie, że osobie zobowiązanej do opróżnienia lokalu sluży pierwszeństwo w uzyskaniu lokalu socjalnego. Wskazuje także klauzulę generalną zawartą w przepisie art. 4 tej ustawy, zgodnie z którą do zadań wlasnych gminy należy zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych czlonków wspólnoty samorządowej. Jego zdaniem rada gminy na mocy przepisu art. 30 omawianej ustawy określa osoby, z którymi umowy najmu mają zostać zawarte w pierwszej kolejności - z uwzględnieniem kryteriów określonych w art. 28 ustawy.

   W tym zderzeniu uprawnień sądu i gminy, w zakresie rozstrzygania o pierwszeństwie przydzielenia lokalu socjalnego, wnioskodawca dostrzega uszczuplenie prawa gminy do decydowania o pierwszeństwie przydzielania lokali socjalnych, zwlaszcza w kontekście jej obowiązku wynagrodzenia szkody poniesionej przez wynajmującego w związku z niewykonaniem wyroku orzekającego eksmisję najemcy.

   Prawo gminy do ustalania osób, z którymi umowy najmu lokalu socjalnego mają być zawierane w pierwszej kolejności - wynikające wprost z art. 30 ustawy o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych - nie może być, zdaniem wnioskodawcy, ograniczone przez jednoczesne przyznanie innym podmiotom prawa do ustalania pierwszeństwa w tym zakresie.

   Wnioskodawca zarzuca, iż prowadzi to do nieusprawiedliwionego uprzywilejowania osób zobowiązanych do opróżnienia zajmowanego dotychczas lokalu z szerszej grupy wszystkich osób legitymowanych do uzyskania lokalu socjalnego. Uniemożliwia to ponadto wykonanie umów, których kolejność, w tym określone pierwszeństwo zostalo już przez gminę ustalone, bowiem treść przepisu art. 36 ust. 2 stanowi ustawową gwarancję otrzymania lokalu socjalnego w pierwszej kolejności, jeżeli zostalo to orzeczone wyrokiem sądowym.

   Zdaniem wnioskodawcy zostala naruszona zasada równości wyrażona w art. 67 ust. 2 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy, bowiem zaskarżony przepis art. 36 ust. 2 ustawy o najmie lokali pozwala na różnicowanie osób w obrębie tej samej kategorii, co jest niezgodne także z zasadą sprawiedliwości wyrażoną w art. 1 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy.

   Prokurator Generalny uznal, że zaskarżone przepisy art. 36 ust. 1 i 2 ustawy z 2 lipca 1994 r. o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych nie są niezgodne z art. 1 i art. 67 ust. 2 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy. W jego ocenie z uregulowania art. 28 ustawy wynika jasno, że umowę o najem lokalu socjalnego zawiera się także w wypadku, gdy ustawa naklada na gminę taki obowiązek. Uprawnienia gmin do ustalenia kolejności zawierania umów o najem lokalu socjalnego ustawodawca określil w tym samym akcie prawnym, w którym ustalil prawo sądu do orzekania o pierwszeństwie przydzielenia takiego lokalu. W ten sposób ustawodawca wyraźnie przesądzil, że spod oceny gminy wylączone zostają osoby, których uprawnienia do lokalu socjalnego zostaly ustalone wyrokiem sądu.

   Prokurator Generalny podkreśla, że prawomocne wyroki sądów orzekających w...