Orzeczenie nº Z.U. 1997 / 2 / 18 of Trybunału Konstytucyjnego (Polska), May 13, 1997

• Judge: Stefan J. Jaworski
• President: Tomasz Dybowski
• Resolution Date: May 13, 1997
• Issuing Organization: Trybunału Konstytucyjnego (Polska)

18

ORZECZENIE

z dnia 13 maja 1997 r.

Sygn. akt K. 20/96

Trybunal Konstytucyjny w skladzie:

Tomasz Dybowski - przewodniczący

Stefan J. Jaworski - sprawozdawca

Wojciech Lączkowski

Jadwiga Skórzewska-Losiak

Wojciech Sokolewicz

Joanna Szymczak - protokolant

po rozpoznaniu na rozprawie 13 maja 1997 r. sprawy z wniosku Sejmiku Samorządowego Województwa Poznańskiego, z udzialem umocowanych przedstawicieli uczestników postępowania: wnioskodawcy, Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Prokuratora Generalnego o stwierdzenie:

zgodności art. 23 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu dzialania niektórych miast oraz o miejskich strefach uslug publicznych (tekst jednolity z 1997 r. Dz.U. Nr 36, poz. 224):

- z art. 70 ust. 3 i 4 oraz art. 71 ust. 2 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między wladzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz.U. Nr 84, poz. 426 ze zmianami),

- z art. 1, 5 i 7 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy na podstawie art. 77 wyżej wymienionej Ustawy Konstytucyjnej

orzeka:

Art. 23 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu dzialania niektórych miast oraz o miejskich strefach uslug publicznych (tekst jednolity z 1997 r. Dz.U. Nr 36, poz. 224) jest zgodny z art. 70 ust. 3 i 4 oraz art. 71 ust. 2 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między wladzą ustawodawczą i wykonawczą RP oraz o samorządzie terytorialnym (Dz.U. Nr 84, poz. 426; zm.: z 1995 r. Nr 38, poz. 184, Nr 150, poz. 729; z 1996 r. Nr 106, poz. 488) i z art. 1, 5 i 7 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy na podstawie art. 77 wyżej wymienionej Ustawy Konstytucyjnej.

Uzasadnienie:

I

1. Sejmik Samorządowy Województwa Poznańskiego wniósl o stwierdzenie niezgodności art. 23 ust. 1 i 3 ustawy z 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu dzialania niektórych miast oraz o miejskich strefach uslug publicznych z:

   - art. 70 ust. 3 i 4 oraz z art. 71 ust. 2 Ustawy Konstytucyjnej z 17 października 1992

   r. o wzajemnych stosunkach między wladzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym,

   - art. 1, 5 i 7 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy przez art. 77 powolanej Ustawy Konstytucyjnej.

   W uzasadnieniu wniosku Sejmik Samorządowy Województwa Poznańskiego twierdzi, że kwestionowany przepis umożliwia gminom wymienionym w zalączniku do ustawy przejęcie mienia, slużącego dotychczas zaspokajaniu potrzeb nie tylko tych gmin, ale również gmin sąsiednich i przez to:

   - utrudnia lub uniemożliwia zaspokojenie potrzeb mieszkańców gmin sąsiednich, czemu mialo slużyć mienie przejmowane obecnie przez miasta, o których mowa w zalączniku do ustawy,

   - odbiera gminom możliwość przejęcia przez gminy tego mienia w przyszlości, gdyż gminy te powinny być wspólwlaścicielami z tytulu wcześniejszej partycypacji w utrzymaniu tego mienia,

   Zdaniem wnioskodawcy kwestionowane przepisy naruszają następujące zasady konstytucyjne:

   a) państwa prawnego, kierującego się w swym dzialaniu przepisami prawa, ochrony wlasności,

   b) ochrony wlasności, w danym wypadku - gminy, jako jednostki samorządu terytorialnego wyposażonej w mienie komunalne i uprawnionej do wykonywania zadań publicznych.

2. Prokurator Generalny uznal, że przepisy art. 23 ust. 1 i 3 ustawy z 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu dzialania niektórych miast oraz o miejskich strefach uslug publicznych nie są niezgodne: z art. 70 ust. 3 i 4 oraz z art. 71 ust. 2 Ustawy Konstytucyjnej i z art. 1, 5, 7 przepisów konstytucyjnych.

   Zarzuca wnioskodawcy, że w uzasadnieniu wniosku nie zawarl istotnych argumentów prawnych, wskazujących na sprzeczność zakwestionowanych przepisów z konstytucją, a ograniczyl się w zasadzie do opowiedzenia się za inną koncepcją przejęcia mienia niż uczynil to ustawodawca.

   Zdaniem Prokuratora Generalnego zakwestionowana ustawa jest elementem reformy ustrojowej samorządu terytorialnego i administracji rządowej rozpoczętej w 1990 r. Przeksztalcenie mienia państwowego w mienie komunalne bylo częścią tego programu, gdyż wiązalo się z przekazaniem gminie zadań i kompetencji z zakresu administracji publicznej. Ustawa o zmianie zakresu dzialania niektórych miast oraz o miejskich strefach uslug publicznych jest kolejnym krokiem w kierunku decentralizacji administracji publicznej, gdyż przekazuje gminom, wymienionym w zalączniku, część zadań administracji wraz z mieniem slużącym ich wykonaniu. W swoim stanowisku Prokurator Generalny zauważyl, że do 1990 r. Skarb Państwa byl jedynym podmiotem prawa publicznego, któremu przyslugiwalo prawo wlasności skladników mienia slużącego zaspokojeniu potrzeb publicznych. Przepisy konstytucyjne przyznaly gminom prawo do posiadania mienia komunalnego, natomiast ustawa o samorządzie terytorialnym zdefiniowala to pojęcie w rozdziale 5 poświęconym mieniu komunalnemu. Treść prawa wlasności i innych praw majątkowych szczególowo określona zostala w kodeksie cywilnym. Generalne wskazanie przez ustrojodawcę podmiotów uprawnionych do dysponowania prawem wlasności w procesie trwania reformy jest modyfikowane przez przepisy szczególne. I wlaśnie tego rodzaju przepisy są kwestionowane przez wnioskodawcę. Zdaniem Prokuratora Generalnego, wnioskodawca obawia się, że w razie przekazania mienia slużącego dotychczas zaspokojeniu potrzeb nie tylko gminy przejmującej, ale również gmin sąsiadujących, interes tych ostatnich może na tym ucierpieć.

   Prokurator Generalny uważa, że niebezpieczeństwo takie wyklucza przepis art. 14 tej ustawy, zgodnie z którym zadania i kompetencje, o których mowa w art. 2-9 ustawy, mogą być przekazane tworzonym w tym celu miejskim strefom uslug publicznych. Stanowi to dostateczną gwarancję ochrony interesów zainteresowanych gmin. W stworzonej sytuacji prawnej nie można uznać, stwierdza Prokurator, że zakwestionowane przepisy naruszają wskazane we wniosku art. 70 ust. 3 i 4 oraz art. 71 ust. 2, a wręcz przeciwnie - nie przekazanie "gminom miejskim", jednocześnie z zadaniami mienia slużącego wykonywaniu tych zadań, byloby sprzeczne z wynikającymi z tych przepisów zasadami. Nie można także, zdaniem Prokuratora Generalnego, dopatrzyć się naruszenia zasady państwa prawnego, wyrażonej w art. 1 przepisów konstytucyjnych, a także art. 5 i 7, gdyż nie pozostają one w związku z podnoszonymi zarzutami.

   II

   Na rozprawie przewodniczący Sejmiku Samorządowego Województwa Poznańskiego potrzymal stanowisko zawarte we wniosku przedstawionym na piśmie oraz argumentację uzasadniającą niekonstytucyjność zakwestionowanego art. 23 ust. 1, 3 ustawy o dużych miastach.

   Przedstawiciel Sejmu...