Orzeczenie nº Z.U. 1997 / 3_4 / 39 of Trybunału Konstytucyjnego (Polska), October 15, 1997

• Judge: Krzysztof Kolasiński
• President: Andrzej Zoll
• Resolution Date: October 15, 1997
• Issuing Organization: Trybunału Konstytucyjnego (Polska)

39

ORZECZENIE

z dnia 15 października 1997 r.

Sygn. akt K. 11/97

Trybunal Konstytucyjny w skladzie:

Andrzej Zoll - przewodniczący

Tomasz Dybowski

Zdzislaw Czeszejko-Sochacki

Lech Garlicki

Stefan Jaworski

Krzysztof Kolasiński - sprawozdawca

Wojciech Lączkowski

Ferdynand Rymarz

Jadwiga Skórzewska-Losiak

Wojciech Sokolewicz

Janusz Trzciński

Karol Radziwill - protokolant

po rozpoznaniu 15 października 1997 r. na rozprawie sprawy z polączonych wniosków grupy poslów na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i Rzecznika Praw Obywatelskich z udzialem umocowanych przedstawicieli uczestników postępowania: wnioskodawców, Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Prokuratora Generalnego, a także Ministra Finansów i Ministra Pracy i Polityki Socjalnej:

1. Grupy poslów na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej o stwierdzenie:

   - czy art. 1, art. 2 ust. 1 i 3 oraz art. 4 ustawy z dnia 7 lutego 1997 r. o

   waloryzacji za IV kwartal 1995 r. niektórych emerytur i rent (Dz.U. Nr 15, poz. 84) są zgodne z art. 1, art. 3 i art. 7 przepisów konstytucyjnych pozostawionych w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między wladzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz.U. Nr 84, poz. 426; zm.: z 1995 r. Nr 38, poz. 184, Nr 150, poz. 729; z 1996 r. Nr 106, poz. 48),

2. Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie, że:

   - przepis art. 2 ustawy z dnia 7 lutego 1997 r. o waloryzacji za IV kwartal

   1995 r. niektórych emerytur i rent (Dz.U. Nr 15, poz. 84) przewidujący podwyższenie emerytur i rent od 1 września 1996 r., a nie od 1 marca 1996 r., jest niezgodny z art. 1 i art. 70 ust. 2 pkt 1 przepisów konstytucyjnych pozostawionych w mocy na podstawie art. 77 powolanej Ustawy Konstytucyjnej.

   o r z e k a:

1. Artykul 1 i art. 2 ustawy z dnia 7 lutego 1997 r. o waloryzacji za IV kwartal 1995 r. niektórych emerytur i rent (Dz.U. Nr 15, poz. 84) jest zgodny z art. 1 i art. 70 ust. 2 pkt 1 przepisów konstytucyjnych pozostawionych w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między wladzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz.U. Nr 84, poz. 426; zm.: z 1995 r. Nr 38, poz. 184, Nr 150, poz. 729; z 1996 r. Nr 106, poz. 488) i nie jest niezgodny z art. 3 i 7 wskazanych przepisów konstytucyjnych.

2. Artykul 4 zaskarżonej ustawy nie jest niezgodny z art. 1, art. 3 i art. 7 powolanych w pkt. 1 przepisów konstytucyjnych.

   Uzasadnienie:

   I

   Wnioski o zbadanie zgodności z konstytucją przepisów ustawy z dnia 7 lutego 1997 r. o waloryzacji za IV kwartal 1995 r., niektórych emerytur i rent (Dz.U. Nr 15, poz.

   84) zlożyli: grupa poslów na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i Rzecznik Praw Obywatelskich.

   Wnioskom tym Trybunal Konstytucyjny nadal bieg, odpowiednio: 19 i 27 marca 1997 r.

   Zarządzeniem Prezesa Trybunalu Konstytucyjnego z 27 marca 1997 r. zadecydowano o lącznym rozpoznaniu wyżej wymienionych wniosków.

   Osnową obydwóch wniosków jest sposób wykonania przez ustawę z dnia 7 lutego 1997 r. o waloryzacji za IV kwartal 1995 r. niektórych emerytur i rent (Dz.U. Nr 15, poz.

   84) orzeczenia Trybunalu Konstytucyjnego z 17 lipca 1996 r., sygn. K. 8/96. W orzeczeniu stwierdza się, że art. 172 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 104, poz. 450, ze zm.), dodany przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 września 1995 r. o zmianie ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 138, poz. 681), rozumiany jako pozbawiający emerytów i rencistów waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych za IV kwartal 1995 r. jest - w zakresie, w jakim wylącza stosowanie w I kwartale 1996 r. art. 17 powolanej ustawy z 17 października 1991 r. - niezgodny z art. 1 i 70 ust. 2 pkt 1 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między wladzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz.U. Nr 86, poz. 426 ze zm.) przez to, że nie ustanawiając żadnego mechanizmu waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych za IV kwartal 1995 r. narusza istotę prawa do waloryzacji emerytur i rent, zasadę zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz zasadę sprawiedliwości spolecznej.

   Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 24 października 1996 r. uznal wyżej wymienione orzeczenie Trybunalu Konstytucyjnego za zasadne, zaś 7 lutego 1997 r. uchwalil zaskarżoną ustawę.

   Grupa poslów, pismem z 4 marca 1997 r., wniosla o zbadanie zgodności art. 1, art. 2 ust. 1 i 3 oraz art. 4 ustawy waloryzacyjnej z art. art. 1, 3 i 7 przepisów

   konstytucyjnych utrzymanych w mocy przez art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między wladzą ustawodawczą i wykonawczą oraz o samorządzie terytorialnym.

   W uzasadnieniu wniosku poslowie podnieśli, że wykonanie orzeczenia Trybunalu Konstytucyjnego z 17 lipca 1996 r., o sygn. K. 8/96 powinno polegać na przeprowadzeniu waloryzacji cenowej osadzonej w realiach IV kwartalu 1995 r., w którym wzrost cen wyniósl 5,34% a nie 2,8%, z terminem należności od marca a nie od września 1996 r. wraz z odsetkami. Termin waloryzacji od marca 1996 r. - zdaniem poslów - wynika z art. 19 ust. 2 ustawy rewaloryzacyjnej z 17 października 1991 r. Poslowie uznają, że przepisy art. 17 i art. 19 ust. 2 powolanej ustawy mają moc obowiązującą w odniesieniu do waloryzacji emerytur i rent za IV kwartal 1995 r. w zakresie terminu jej przeprowadzenia.

   Grupa poslów w uzasadnieniu wniosku wywiodla, że ustawa waloryzacyjna w treści art. 1, art. 2 ust. 1 i 3 narusza: zasadę zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez to państwo prawa, która jest jednym z filarów demokratycznego państwa prawnego (art. 1 przepisów konstytucyjnych), zasadę legalności dzialania organów państwa i samorządu (art. 3 przepisów konstytucyjnych), a także zasadę calkowitej ochrony wlasności osobistej (art. 7 przepisów konstytucyjnych), gdyż prawa ubezpieczonego do świadczeń mają znamiona wlasności, jako tzw. wlasność z renty. Przynajmniej cząstkowo stanowią one ekwiwalent wlasnego świadczenia w postaci skladki ubezpieczonego na Fundusz Ubezpieczeń Spolecznych.

   Poslowie nie uzasadnili natomiast podniesionej we wniosku niekonstytucyjności art. 4 ustawy waloryzacyjnej.

   W uzasadnieniu wniosku poslowie zarzucają nadto, że uchwalenie ustawy waloryzacyjnej narusza art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (tekst jednolity z 1991 r. Dz.U. Nr 109, poz. 470 ze zm.), z którego wynika, że wykonanie orzeczenia Trybunalu Konstytucyjnego z 17 lipca 1996 r., K. 8/96 powinno polegać bądź na dokonaniu...